Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2010

Το... «κτήνος» ο Καλλικράτης

Ο Περικλής και ο Καλλικράτης
Του Λ. Σαββίδη


Η Αγαρίστη τα είχε καταφέρει καλά. Η τετραπέρατη γυναίκα, που το παρουσιαστικό της θύμιζε ολόλευκη «Μαργαρίτα», δεν καταγόταν από την Αθήνα και μιλούσε σπαστά την τοπική διάλεκτο, αφού ή γιαγιά της, από την οποία πήρε και το όνομά της, γεννήθηκε στη Σικυώνα. Κάτι τέτοιο δεν την εμπόδισε να ανοίξει τον δρόμο στον γιο της για το ανώτερο αξίωμα της πόλης. Ο μέχρι πρότινος εκλεγμένος άρχοντας Εφιάλτης ήταν πολιτικά νεκρός, ενώ οι σχέσεις με τον πολυαγαπημένο γιο της, τον Περικλή, απεδείκνυαν πώς ο τελευταίος είχε λάβει το δαχτυλίδι της διαδοχής.
Αν και η ενασχόληση του Περικλή με την πολιτική, ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του, είχε ξεκινήσει αρκετά νωρίτερα, την περίοδο πού ο ...ελαιοπρόσωπος και μικροσκοπικός Εφιάλτης βρισκόταν στην εξουσία, αυτός διατυμπάνιζε παντού πώς είναι ένθερμος υποστηρικτής του. Δεν έχανε δε ευκαιρία να βρεθεί στο πλευρό του, σε ότι ο δυσνόητος -εξαιτίας της δυσκολίας του στην ομιλία- άντρας ζητούσε. Τα πράγματα, βέβαια, στη συνέχεια είχαν αλλάξει... Ό Περικλής βρισκόταν πια στην εξουσία και ο Εφιάλτης έμοιαζε σαν να μην υπήρξε ποτέ για τον ίδιο και τον περίγυρο του!
Φημολογείται, βέβαια, πώς ούτε ο ίδιος ο Περικλής ήταν δεινός ρήτορας, άλλά εμφανίστηκε στην πολιτική ζωή της πόλης σε μία περίοδο όπου οι Αθηναίοι είχαν χάσει την ελπίδα τους. Άλλωστε είναι γνωστή τοις πάσι ή εξάρτηση του πολιτικού άνδρα από μία γυναίκα: Την Ασπασία, πού φαίνεται να είναι και πίσω από τους πολιτικούς του λόγους. Η Εκκλησία του Δήμου του έδωσε λοιπόν τον τίτλο του ανώτατου άρχοντα με 44 ψήφους. Παρ’ ότι δεν επρόκειτο για απόλυτη πλειοψηφία, αποφασίστηκε να προχωρήσει ή διαδικασία της εκλογής, μιας και οι απόντες της ψηφοφορίας βρίσκονταν αδικαιολογήτως στην παραλία.
Αδιαμφισβήτητος παντοκράτορας ο Περικλής, θέλησε να σφραγίσει την ηγεμονία του με ένα μεγάλο έργο το όποιο και θα έμενε στην Ιστορία. Ο οικονομικός λιμός ήταν ήδη προ των πυλών της Αθήνας, άλλά εκείνος δεν νοιαζόταν. Είχε συνάψει συμφωνία με τους συμμάχους, όλους τους πολίτες της τότε γνωστής Ελλάδας πλην Λακεδαιμονίων, από τους οποίους απομυζούσε χωρίς τη θέληση τους τεράστια ποσά χρυσού και πλούτου για τον καλλωπισμό της πόλης του. Η εξωτερική απειλή των βαρβάρων, πού έστελναν τακτικά και αδιαλείπτως αγγελιαφόρους προκειμένου να πάρουν το από τριακονταετίας συμφωνημένο ετήσιο βαλάντιο τους, και ή φαινομενική προσπάθεια του Περικλή να επαναφέρει την τάξη έπεισαν πολλούς Αθηναίους. Έτσι και το μεγαλεπήβολο, άλλά και πολυέξοδο, έργο της κατασκευής του Παρθενώνα και της Ακρόπολης εν γένει παρουσιάστηκε ως απόλυτα αναγκαίο.
Ό Περικλής διατηρούσε από καιρού καλές σχέσεις με τον άνθρωπο πού θα ανελάμβανε την επίβλεψη του έργου. Το νησί της Πάρου είχε εποικιστεί εδώ και αιώνες από Ίωνες της Αττικής, ενώ μετά την περιπέτεια των Περσικών πολέμων βρέθηκε υπό την επιρροή της Αθήνας. Το τελευταίο εκείνο διάστημα αποτελούσε κέντρο πολιτισμού και τέχνης, με εξαίρετα δείγματα γλυπτικής. Ο Φειδίας λοιπόν, αν και άρχοντας του νησιού για αρκετό καιρό, εισάκουσε το κάλεσμα του Περικλή πολύ πριν ο τελευταίος αναλάβει την εξουσία. Τώρα, ως ανταμοιβή για τους κόπους του, βρισκόταν επί τω έργω για το περιβόητο σχέδιο «Καλλικράτης». Ό Φειδίας το είχε ονομάσει έτσι προς τιμήν ενός διακεκριμένου αρχιτέκτονα ονόματι Καλλικράτη, στον όποιο και φιλοδοξούσε να δώσει το έργο.
Τα πράγματα έβαιναν καλώς και οι πολιτικοί αντίπαλοι του Περικλή και του Φειδία δεν έμοιαζαν ικανοί να χαλάσουν τα σχέδια τους. Άλλωστε, ο βασικός του αντίπαλος, ο Κίμωνας, βρισκόταν ήδη εξόριστος λόγω της λακωνόφιλης στάσης του στα οικονομικά θέματα και της ολοένα μεγαλύτερης απόστασης πού είχε αρχίσει να χωρίζει το συντηρητικό κόμμα από τις ευρύτερες λαϊκές μάζες της Αθήνας.
Το έργο βέβαια δεν έγινε χωρίς δυσκολίες. Τον διαγωνισμό προσέβαλε ανοιχτά στην Εκκλησία του Δήμου ένας άλλος γνωστός αρχιτέκτονας, ο Ικτίνος. Προκειμένου να κατευνάσει τα πνεύματα, ό Περικλής αποφάσισε να δώσει από κοινού την κατασκευή της Ακρόπολης στους δυο επιφανείς αρχιτέκτονες.
Οι Αθηναίοι θα θαμπώνονταν από την ομορφιά του πεντελικού μαρμάρου και τη λιτότητα του Παρθενώνα. Βέβαια όλα αυτά λίγη σχέση είχαν με την καθημερινή τους ζωή, η οποία γινόταν όλο και πιο δύσκολη. Γρήγορα τα πανηγύρια και οι διθύραμβοι θα έδιναν τη θέση τους σε στενόχωρους επιτάφιους λόγους. Ο λιμός βρισκόταν ήδη στην καρδιά των Αθηνών και αποδεκάτιζε οικονομικά μα και κοινωνικά δεκάδες πολίτες. Η οργή του δήμου έμελλε να είναι πρωτοφανής απέναντι στην απερίσκεπτη σπατάλη και αμετροέπεια του Περικλή. Ο άρχοντας θα έχανε τα αξιώματα του εν μια νυκτί, ενώ η μάστιγα του λιμού που θα έπληττε οικονομικά την Αθήνα έμελλε να είναι και ο πολιτικός του θάνατος.
Η NEMECIS απέναντι στη διαπραττόμενη εδώ και δεκαετίες ύβριν εις βάρος των Αθηναίων πολιτών.

Από το περιοδικό Nemecis τεύχος 105, Ιανουαρίου 2010


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου